ΤΑ ΟΔΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ

Η απώλεια των δοντιών από πολύ παλιά οδήγησε στην αναζήτηση τρόπων για την αποκατάστασή τους. Έτσι κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκαν διάφοροι μέθοδοι και υλικά με σκοπό την αισθητική, λειτουργική και εν γένει θεραπευτική αποκατάσταση του στοματογναθικού συστήματος Σε διαρκώς αυξανόμενη χρήση σήμερα είναι τα οστεοενσωματούμενα εμφυτεύματα ,

τα οποία κατασκευάζονται από τιτάνιο, ένα ειδικό υλικό το οποίο δεν προκαλεί αντιδράσεις στον οργανισμό. Η βιολογική τους αρχή είναι η οστεοενσωμάτωση  (η «συνένωση» του εμφυτεύματος με το οστούν της γνάθου). Η φιλοσοφία της χρήσης τους βασίζεται στο γεγονός ότι χρειαζόμαστε ένα υλικό πάνω στο οποίο θα μπορούμε να τοποθετήσουμε προσθετικές εργασίες, που θ’ αναπληρώνουν τα χαμένα δόντια.

Το εμφύτευμα εισέρχεται μέσα στο οστούν της γνάθου και αντιστοιχεί στη ρίζα του φυσικού δοντιού. Πάνω στο εμφύτευμα τοποθετείται το τεχνητό δόντι. Η «θήκη» είναι ίδια με τις κλασσικές στεφάνες, από πολύτιμο κράμα μετάλλων και πορσελάνη ή ακρυλικό.

      Η όλη διαδικασία περιλαμβάνει δύο στάδια : το χειρουργικό και το προσθετικό.

Στο πρώτο στάδιο, το χειρουργικό, γίνεται η τοποθέτηση του εμφυτεύματος μέσα στο οστούν της γνάθου. Η επέμβαση γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία. Σε ειδικές περιπτώσεις, μπορεί να χορηγηθεί και γενική αναισθησία. Στο τέλος της επέμβασης τα εμφυτεύματα καλύπτονται από τα ούλα και παραμένουν ενταφιασμένα από 3 μήνες (κάτω γνάθος) ως  6 μήνες (άνω γνάθος).

Στο διάστημα των 3-6 μηνών, που περιμένουμε για να γίνει η ενσωμάτωση των εμφυτευμάτων, σε περίπτωση εκτεταμένης ή ολικής νωδότητας ο ασθενής μπορεί, εφ’ όσον το επιθυμεί, να «φοράει» προσωρινά μερική ή ολική οδοντοστοιχία, για κοινωνικούς. λόγους

Όταν περάσει το τρίμηνο ή  το εξάμηνο γίνεται μία μικρή επέμβαση για την αποκάλυψη των εμφυτευμάτων και ακολουθεί το δεύτερο στάδιο, το προσθετικό. Στο στάδιο αυτό λαμβάνονται αποτυπώματα, και κατασκευάζονται τα τεχνητά δόντια, τα οποία συγκολλώνται πάνω στα εμφυτεύματα.

Σήμερα, σε επιλεγμένες περιπτώσεις, μπορούν να τοποθετηθούν άμεσα τα εμφυτεύματα συγχρόνως με τις εξαγωγές των δοντιών. Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στους σοβαρούς τραυματισμούς των γνάθων, όπου υπάρχει απώλεια πολλών δοντιών ή ακόμα και εκτεταμένο οστικό έλλειμμα. Παλαιότερα, ιδιαίτερα σοβαρό ήταν το πρόβλημα στα νέα άτομα, τα οποία ήταν «καταδικασμένα» από πολύ νωρίς να φοράνε μερική ή σπανιότερα ολική οδοντοστοιχία. Σήμερα με τη χρήση των εμφυτευμάτων, κι όπου κρίνεται απαραίτητο με τη συνοδό τοποθέτηση οστικού μοσχεύματος, μπορούν να κατασκευαστούν δόντια που είναι σταθερά και δεν μετακινούνται, όμοια με τα φυσικά δόντια. Έτσι δεν υπάρχει η ψυχολογική  επιβάρυνση του ασθενή και μετά το πέρας της θεραπείας επανέρχεται το χαμόγελο που είχε πριν από τον τραυματισμό.

Θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι η μακροχρόνια επιβίωση των εμφυτευμάτων θα εξαρτηθεί από τη στοματική υγιεινή του ασθενή, που θα πρέπει να αποτελεί καθημερινή του φροντίδα, σαν να είναι τα φυσικά του δόντια και οπωσδήποτε θα πρέπει να γίνεται περιοδική (ετήσια) παρακολούθηση και έλεγχος από το γιατρό του.

Πιστεύουμε ότι στο μέλλον η έρευνα και η πρόοδος της επιστήμης θα απλοποιήσει περισσότερο την όλη διαδικασία και θα είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στον ασθενή ένα ωραίο χαμόγελο για όλη του τη ζωή, ανά πάσα στιγμή και με οποιαδήποτε συνθήκη, που θα ακτινοβολεί υγεία και ομορφιά.

ΣΤΑΥΡΟΣ Δ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΑ ΕΓΚΛΕΙΣΤΑ ΔΟΝΤΙΑ

Έγκλειστο είναι ένα δόντι που δεν έχει φανεί στο στόμα μετά τον αναμενόμενο χρόνο ανατολής και καλύπτεται εξ ολοκλήρου από βλεννογόνο (ούλα) ή και οστούν. Αν έχει ανατείλει λίγο και δεν καλύπτεται πλήρως από τα ούλα είναι ημιέγκλειστο. Με  την  εξέλιξη του  ανθρωπίνου  γένους, επειδή ο  εγκέφαλος    αυξάνεται σε βάρος του  προσώπου, οι γνάθοι έχουν μικρύνει και τα δόντια που ανατέλουν τελευταία , κυρίως οι σωφρονιστήρες (φρονιμίτες) και οι κυνόδοντες, δεν βρίσκουν χώρο και παραμένουν έγκλειστοι. Η έγκλειση μπορεί να συμβεί κι αν κάποιος κληρονομήσει τις γνάθους από τη μητέρα και τα δόντια από τον πατέρα.

Τα συχνότερα έγκλειστα δόντια είναι οι φρονιμίτες, οι κυνόδοντες και ακολουθούν οι προγόμφιοι, οι κάτω τομείς κ.α.

         Εικόνα 1. Ημιέγκλειστος φρονιμίτης κάτω γνάθου

ΟΙ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΙ Η ΗΜΙΕΓΚΛΕΙΣΤΟΙ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΗΡΕΣ (ΦΡΟΝΙΜΙΤΕΣ)

Οι ημιέγκλειστοι κυρίως, αλλά και οι έγκλειστοι φρονιμίτες, για όσο χρόνο παραμένουν στις γνάθους, μπορούν δυνητικά να δημιουργήσουν διάφορες επιπλοκές όπως : 1.Περιστεφανίτιδα. Είναι φλεγμονή του βλεννογόνου που καλύπτει το δόντι και oφείλεται στον τραυματισμό του κατά τη μάσηση. Εμφανίζεται με έντονο πόνο, οίδημα (πρήξιμο) και αδυναμία διάνοιξης του στόματος (τρισμό). Σπανιώτερα μπορεί να εμφανισθεί πυρετός. Αν παραμείνει χωρίς αντιμετώπιση μπορεί να εξελιχθεί σε εκτεταμένο απόστημα ή και ένα εκτεταμένο φλέγμονα (ευτυχώς σπάνια) με ολέθριες συνέπειες.

        

  Εικόνα 2. Έγκλειστοι φρονιμίτες άνω και κάτω γνάθου

2. Κύστη (κυρίως οι έγκλειστοι). Η κύστη (ένας σάκκος με υγρό) μπορεί να επιμολυνθεί και να αναπτυχθεί απόστημα. Αν παραμείνει ασυμπτωματική και δεν γίνει αντιληπτή, μπορεί με την πάροδο των ετών να μεγαλώσει αρκετά, να διαβρώσει τη γνάθο και να προκαλέσει παθολογικό κάταγμα.

Εικόνα 3. Κύστη από έγκλειστο φρονιμίτη της κάτω γνάθου

3. Συνωστισμό των προσθίων δοντιών. Επειδή οι φρονιμίτες ανατέλλουν τελευταίοι, στην προσπάθεια τους να βρουν χώρο, ωθούν τα υπόλοιπα δόντια προς τα μπροστά . Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την στρέβλωση των προσθίων δοντιών.

Αποτελεί συχνό ερώτημα του ασθενή προς το γιατρό : «είναι ανάγκη να βγάλω τους έγκλειστους φρονιμίτες μου, αφού δεν με ενοχλούν»; Αν και δεν υπάρχει γενική ομοφωνία, είναι φρόνιμο τα συγκεκριμένα δόντια, ειδικότερα τα ημιέγκλειστα, να αφαιρούνται, λόγω των πιθανών επιπλοκών που αναφέρθηκαν και μάλιστα καλύτερα σε νεαρά ηλικία. Δεν θεωρείται λογικό να συστήνεται η αφαίρεση των εγκλείστων σε ηλικιωμένους ασθενείς, πολλοί από τους οποίους πιθανόν να έχουν ένα συστηματικό νόσημα π.χ. μια σοβαρή καρδιοπάθεια, αλλά και οι μετεγχειρητικές αντιδράσεις σε αυτούς είναι πιο σοβαρές. Παρόλα αυτά και σε αυτούς κάποιες φορές είναι επιβεβλημένη η αφαίρεση όταν εμφανίζεται συχνά μια λοίμωξη, πολλές φορές σοβαρή, η οποία οφείλεται στο έγκλειστο δόντι. Αξίζει να αναφερθεί ότι δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο σε ηλικιωμένα άτομα ένα έγκλειστο, που δεν εξήχθη σε νεαρά ηλικία, να εμφανιστεί κάτω από την οδοντοστοιχία, λόγω της τριβής του βλεννογόνου ή και απορρόφησης του υπερκείμενου οστού από την πίεση που ασκεί η οδοντοστοιχία.

ΟΙ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΙ ΚΥΝΟΔΟΝΤΕΣ

Εικόνα 4. Ημιέγκλειστος κυνόδοντας άνω γνάθου

                                          Εικόνα 5. Έγκλειστος κυνόδοντας άνω γνάθου

Εδώ είναι πιο εύκολο οι γονείς να παρατηρήσουν την έλλειψη του κυνόδοντα. Θα πρέπει αν το παιδί περάσει την ηλικία των 11 ετών και δεν έχει εμφανισθεί το δόντι ν’ ανησυχήσουν και να ζητήσουν τη γνώμη του Οδοντιάτρου. Θα γίνει ακτινογραφία και θα ελεγχθεί η θέση του δοντιού. Αν ο κυνόδοντας έχει σωστή κλίση σε σχέση με τα υπόλοιπα δόντια, ο Γναθοχειρουργός θα κάνει χειρουργική αποκάλυψη και ο Ορθοδοντικός θα τον φέρει στη σωστή θέση. Αντίθετα , αν ο

Ορθοδοντικός  κρίνει ότι δεν μπορεί να γίνει θεραπεία ,τότε το δόντι θα πρέπει να αφαιρείται

                                                             ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Η επέμβαση για την αφαίρεση των εγκλείστων δοντιών γίνεται από το Γναθοχειρουργό με τοπική αναισθησία και είναι εντελώς ανώδυνη. Είναι μια απλή χειρουργική πράξη , την οποία ο έμπειρος ιατρός μπορεί να κάνει στο ιατρείο. Σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, εφ’ όσον επιθυμεί ο ασθενής η επέμβαση να γίνει με γενική αναισθησία ή συνυπάρχει σοβαρό νόσημα, η αφαίρεση του ή των εγκλείστων θα γίνει σε νοσοκομείο. Πρόσκαιρες επιπλοκές, διάρκειας μίας εβδομάδας, είναι ο πόνος και το οίδημα ,τα οποία αντιμετωπίζονται επιτυχώς με φάρμακα.

ΣΤΑΥΡΟΣ Δ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ